Wat is Wordpress?

WordPress is een open source CMS software dat draait op de webserver. WordPress is geschreven in PHP en maakt het voor de gebruiker zeer makkelijk om met een paar klikken een eigen blog of website te maken.

WordPress werkt met een backend en frontend. De beheerder kan inloggen op de website en in de backend de website aanpassen, het resultaat wordt vervolgens weergeven op de frontend. Het frontend is het visuele gedeelte dat de bezoeker ziet, ofwel de gerenderde webpagina zelf zoals deze pagina.

In de backend kan de beheerder in theorie alles aanpassen, dit wordt dan weergeven in de frontend. De beheerder kan bijvoorbeeld een pagina toevoegen met één klik, hier tekst inzetten, foto’s toevoegen en publiceren waarna deze zichtbaar is in de frontend voor de websitebezoekers

Open Source

Open Source houdt in dat de broncode van de software openlijk beschikbaar is voor iedereen. Open Source software wordt vaak in openlijke samenwerking onderhouden of gebouwd.

Voor WordPress betekent dit dat de volledige broncode online staat, te lezen en bewerken is door de eindgebruiker, dit heeft een aantal voordelen:

• Iedereen kan achterhalen hoe de code in elkaar steekt met als gevolg dat je hier zelf mee kan werken en aanpassingen in kan maken.
• Het is erg gemakkelijk voor derde om Plugins (lees modules / extensies) te schrijven voor WordPress, zoals bijvoorbeeld een webshop functionaliteit of een contactformulier. De eindgebruiker kan deze vervolgens met één klik installeren en activeren zonder zelf code te schrijven.
• Fouten / bugs kunnen worden opgespoord en opgelost worden door de eindgebruiker. Vervolgens kunnen zij deze voorleggen bij de beheerders van WordPress waarna het opgelost wordt.

Voor meer informatie, zie dit Open Source artikel op Wikipedia

WordPress wordt onderhouden door de WordPress Foundation opgericht door de bedenker van WordPress Matt Mullenweg

CMS systemen

Een CMS systeem is een software met verschillende functies zoals rollenverdeling, beheeropties, administratieve mogelijkheden en content creatie. Al deze functies zijn zeer toegankelijk voor mensen die geen kennis hebben van webdevelopment, dit komt door de gebruiksvriendelijke interface die is opgezet door de webdeveloper. Een CMS systeem is gebouwd door de webdeveloper met als doel een gebruiksvriendelijk onderhoudsinterface te realiseren die door iedereen gebruikt kan worden. Zie het als Microsoft Office, dit is een set van meerdere programma’s (functionaliteiten) gebouwd door programmeurs, maar te gebruiken door iedereen.

Een CMS systeem bewaart zijn informatie (data) extern buiten de software in een database zoals bijvoorbeeld MySQL. De samenwerking tussen de database en de software zorgt voor een werkend systeem dat resulteert in bijvoorbeeld webpagina’s.

WordPress is een Web CMS systeem, gebouwd door webdevelopers, te gebruiken door iedereen. WordPress is begonnen als ‘simpel’ blogplatform dat mensen konden installeren om te bloggen. Momenteel is WordPress een veel krachtiger CMS Systeem met functionaliteiten waarmee je theoretisch gezien elke website kunt bouwen.

Veel grote bedrijven en bekendheden maken gebruik van WordPress voor hun websites, zie de WordPress Showcase archives voor voorbeelden

Wordpress Installatie

WordPress wordt geïnstalleerd op de webserver die u huurt of een lokale server en vereist het volgende:

• PHP versie 5.6 of hoger
• MySQL versie 5.6 of hoger
• De mod_rewrite Apache Module.

Dat is het, er wordt aangeraden te werken met Apache of Nginx als server.

Als u dit vraagt aan uw hoster, weten zij precies wat u bedoelt.

Voor de officiële en meest up-to-date vereisten zie WordPress Requirements

Als uw host voldoet aan deze eisen kunt u WordPress installeren! Deze installatie is zeer gemakkelijk en neemt niet meer dan 5 minuten in beslag als u geen foutjes maakt. In een nader artikel ga ik uitleggen hoe je WordPress dient te installeren, dit artikel is toegewezen op wat WordPress precies is.

WordPress kan lokaal (offline) geïnstalleerd worden. Om dit te kunnen doen dient er eerst een lokale serveromgeving op je PC of Mac geïnstalleerd te worden, hiervoor gebruik ik zelf MAMP Pro, de normale MAMP of XAMPP volstaan ook. Voordeel van dit offline werken is dat je niet afhankelijk bent van een internetverbinding en dus overal kan werken! Ik zelf bouw websites altijd lokaal waarna ik ze kopieer naar de live omgeving wanneer ze klaar zijn.

In een later artikel vertel ik meer over Offline werken en waarom dit een must is.

Na de installatie kunt u inloggen op http://uwdomeinnaam.com/wp-admin en kunnen beginnen met het beheren van uw website.

Wordpress ’s Backend

Zie de WordPress backend als de motor van WordPress, hier kan je verschillende dingen doen:

• Posts toevoegen en beheren
• Media toevoegen en beheren
• Pagina’s toevoegen en beheren
• Reacties (op je pagina’s / posts) beheren
• Frontend styling aanpassen
• Plugins toevoegen en beheren
• Gebruikers / leden toevoegen en beheren
• Importeren / exporteren van content
• Algemene instellingen

Dit is standaard, aan de hand van plugins kan je hier van alles aan toevoegen, een paar voorbeelden:

• WooCommerce: een webwinkel extensie die van de website een webwinkel kan maken.
• Ninja Forms: een formulieren extensie, je kan hier bijvoorbeeld contactformulieren mee maken.
• Advanced Custom Fields: zodra je verstand krijgt van webdevelopment, kan je hier je website helemaal mee customizen en krachtige eigen templates maken.
• Google XML Sitemaps: creëert XML sitemaps zodat je website goed en snel te indexeren is door de zoekmachines.

Zie de Populaire WordPress Plugins voor meer.

In dit artikel zal ik het bij de standaard functionaliteit van WordPress houden.

Berichten (Posts) en Pagina’s (Pages)

Posts en Pages zijn de twee content types waar het frontend uit opgebouwd wordt, ze weergeven je content. Vanuit de WordPress broncode zijn deze twee content types geprogrammeerd om direct gebruikt te worden.

Media

Wat is een website zonder media? Afbeeldingen spreken vaak meer dan woorden. In de WordPress Media bibliotheek kan je al je media beheren:

• Sorteren
• Verwijderen (dit kan ook vanuit een post of page)
• Toevoegen (dit kan ook vanuit een post of page)
• Kijken aan welke pagina ze gekoppeld zijn

Metadata wijzigen zoals title, alt tekst en onderschrift  (dit kan ook vanuit een post of page)

Reacties

Websitebezoekers en leden hebben de mogelijkheid te reageren op je posts en pages als je dit toe staat. Dit resulteert in een leuke interactie met je bezoekers / klanten. Onder het reacties tabje in de backend kan je de reacties beheren:

• Goedkeuren van nieuwe reacties
• Bewerken van reacties
• Verwijderen van reacties
• Zien waarop gereageerd wordt

Als je een actieve website hebt (wat de bedoeling is!) met reacties, is het van belang deze goed te beheren zodat er geen misbruik van gemaakt wordt door bijvoorbeeld spam te plaatsen. Er zijn verscheidene plugins beschikbaar om spam automatisch te weren en verwijderen, dat scheelt weer!

Weergave (frontend styling)

Onder het weergave tab kan je verschillende dingen doen die voornamelijk te maken hebben met de weergave van je frontend:

• Thema’s installeren en activeren. Een thema’s is een pakket die je over je WordPress heen installeert en de mogelijkheden en uitstraling van je WordPress installatie aanpassen. Elke WordPress installatie heeft een actief thema nodig voor weergave van je frontend. Meer over thema’s is binnenkort te lezen in een artikel op deze website.
• Customizer openen en aanpassingen maken in je frontend stijl zonder te programmeren. Elk thema heeft hier weer andere mogelijkheden, waar het ene thema alleen de mogelijkheid geeft het lettertype te wijzigen, geven andere thema’s meer controle zoals bijvoorbeeld het wijzigen van kleuren en knoppen.
• Navigatiemenu aanmaken en bewerken, zo kunnen je gebruikers makkelijk door je website navigeren. In de auto kom je ook niet ver zonder borden langs de weg of een navigatiesysteem, bezoekers van je site ook niet zonder goede navigatie. Zorg dat de navigatie slim en logisch is!
• Editor openen en je core thema bestanden aanpassen. In de editor kan je de core files van je thema inlezen en wijzigen. Deze bestanden zorgen voor extra mogelijkheden in de backend en de communicatie tussen de front- en backend. Met de editor kan je dus aanpassingen maken in de frontend zoals een knop verwijderen of afbeeldingen groter maken. Het werken vanuit de editor zonder child-thema is een no-go omdat deze wijzigingen weer zullen verdwijnen bij een update. Meer over child thema’s volgt in een artikel over WordPress thema’s.

Plugins

Plugins kunnen worden beheerd onder dit tab. Je kan plugins zoeken, installeren, verwijderen en updaten. Plugins zijn wat WordPress zo krachtig maakt omdat voor het gebruik van deze geen kennis van programmeren nodig is. Voor bijna alles is wel een gratis plugin beschikbaar, vaak gratis. Zo kan je met WooCommerce je WordPress installatie binnen een paar minuten omtoveren tot een webshop!

Gebruikers

WordPress kan ook gebruikt worden om een online community op te bouwen. Standaard kan je in WordPress gebruikers / leden toevoegen, of zij kunnen zich zelf inschrijven. Aan elke gebruiker kan je een ‘Role’ toewijzen zoals ‘beheerder’ of ‘schrijver’. Een beheerder heeft toegang tot heel de backend en kan alles aanpassen waar een schrijver alleen maar posts kan schrijven. Zo houd jij controle over wie waar toegang tot heeft. Er zijn verschillende plugins die standaard functionaliteit flink kunnen uitbreidden met meer rollen en controle over je gebruikers.

Algemene instellingen

De algemene instellingen bestaan uit:

Algemeen: Hier kan je algemene instellingen doen zoals de websitenaam, url, email adres, tijdzone, notaties en meer.

Schrijven: Deze instellingen hebben te maken met het creëren van content.

Lezen: Hier kan je instellen wat het doel is van de startpagina, hoeveel berichten de archieven maximaal tonen en meer.

Reacties: Alle instellingen die te maken hebben met het reageren op artikelen bevinden zich hier. Je kan hier beheren hoe bezoekers kunnen reageren maar ook zwarte lijsten opstellen.

Media: Hier kan je de afmetingen van de vooraf ingestelde afbeeldingsformaten aanpassen.

Permalinks: WordPress geeft je de mogelijkheid om een aangepaste URL structuur te maken voor je permalinks en archieven. Aangepaste URL structuren kunnen de schoonheid, bruikbaarheid en compatibiliteit van je links verbeteren.

Wordpress Frontend

De Frontend van een website is het gedeelte dat je als bezoeker van de website ziet. Met WordPress is de frontend de output van de instellingen en ingevoerde content in de backend. Weergave van de frontend wordt bepaald door WordPress Template bestanden en je CSS stylesheet. Deze template bestanden en stylesheet(s) vormen het eerder genoemde WordPress Thema en zijn helemaal aan te passen naar eigen wens.

Templates

Zie template bestanden als wegwijzers voor de content die ze voorgeschoteld krijgen uit de backend. Ze zeggen dus waar de afbeeldingen op de pagina dienen te komen, waar de paginakop en main content zich bevinden en waar bijvoorbeeld de links naar andere pagina’s dienen te komen. Sommige templates worden gebruikt op alle pagina’s en sommige alleen op specifieke. Zo zijn er templates voor de:

• Header van de pagina (header.php)
• Main content van de page / post (index.php, single.php, page.php en meer)
• Footer van de pagina (footer.php)
• Archiefpagina’s (archive.php, home.php, category.php, taxonomy.php)
• Zoekpagina (search.php)
• Foutpagina’s (404.php)

WordPress templates bestaan voornamelijk uit php code en html.

WordPress maakt gebruik van WordPress Actions en Filters, dit zijn ‘hooks’ die gebruikt kunnen worden om template output te wijzigen zonder dat men het template bestand zelf aan dient te passen. Voordeel hiervan is dat je de template bestanden van een thema dan ongewijzigd kan laten zodat je zorgeloos kan updaten. Deze Actions en Filters worden vaak in het functions.php bestand van het thema geplaatst. WordPress Hooks zijn technisch en diepgaand en vallen buiten dit artikel, wanneer je kennis krijgt van template bestanden dien je je hier zeker meer in te verdiepen. Wanneer je niet anders kan en template bestanden aan moet passen dien je een child thema aan te maken.

Voor meer toelichting over WordPress Templates, zie de WordPress Template Hierarchy pagina van WordPress.

Als je de kennis hebt om deze templates zelf te maken kan je bouwen wat je wilt, je eigen creativiteit is het plafond.

Conclusie

WordPress is een CMS Systeem wat een webdeveloper kan gebruiken om versneld een gebruiksvriendelijke website te bouwen die vervolgens beheerd kan worden door mensen die geen verstand hebben van webdevelopment. Ook kunnen mensen die geen verstand van webdevelopment hebben zélf zonder tussenkomst van een webdeveloper een website publiceren door gebruik te maken van standaard WordPress thema en plugins. Voordeel hiervan is dat je goedkoper uit bent, hier lever je wel flexibiliteit voor in.

Door het grote aanbod aan plugins, thema’s en gebruikers is er vaak voor iedereen wel wat wils, wanneer dit niet het geval is kunt u een WordPress developer inhuren om bestaande plugins en thema’s aan te passen of een volledig nieuwe plugin of thema te schrijven.

Heb je vragen? Aarzel ze niet om te stellen, ik beantwoord ze graag.

Was dit artikel bruikbaar? Ik zou het leuk vinden als je dat laat weten door een reactie achter te laten of dit te delen op social media.

Het volgende artikel zal gaan over de WordPress installatie.